Bà Nguyễn Thị Thanh Trà – Trưởng Ban quản lý Chợ Đông Ba ôn lại quá trình xây dựng và phát triển: Chợ Đông Ba được Vua Đồng Khánh cho xây dựng năm 1887 ở bên ngoài Cửa Chính Đông (nay là Cửa Đông Ba). Đến năm 1899, vua Thành Thái cho dời chợ ra vị trí như hiện nay, đánh dấu một bước phát triển mới của chợ. Năm 1987 – 12 năm sau ngày giải phóng Huế, Chợ Đông Ba được nâng cấp cải tạo với quy mô lớn.
Qua các thời kỳ lịch sử, Chợ Đông Ba là nơi diễn ra nhiều hoạt động yêu nước và cách mạng của tiểu thương chống giặc xâm lược. Đây còn là kho hậu cần lớn, là đường dây liên lạc, tiếp tế lương thực, thực phẩm, thuốc men, quần áo…, là nơi tin cậy cho vùng căn cứ kháng chiến; là cơ sở an toàn trong việc che dấu và nuôi dưỡng cán bộ, chăm sóc thương binh. Với tinh thần cách mạng cao và hoàn toàn tự nguyện, lực lượng lao động và tiểu thương chợ Đông Ba đã đóng góp cho cách mạng không chỉ công sức, tiền của mà cả xương máu của chính mình. Trong đấu tranh và phục vụ chiến đấu, nhiều người đã hy sinh, nhiều người còn mang thương tích nặng nề nhưng phần lớn họ vẫn giữ được bản chất tốt đẹp của người phụ nữ “trung hậu, đảm đang”, gương mẫu, tích cực trong mọi phong trào, cuộc thi đua, đóng góp nhiều công sức trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ quê hương, đất nước.
Trải qua 120 năm xây dựng và phát triển, cho đến nay, Chợ Đông Ba là niềm tự hào của người Huế, là ngôi chợ lớn của TT-Huế và khu vực miền Trung, có bề dày lịch sử với thành tích đáng tự hào; gắn liền tên tuổi với các ngôi chợ nổi tiếng khác trong cả nước như Chợ Đồng Xuân (Hà Nội); Chợ Bến Thành (thành phố Hồ Chí Minh). Chợ Đông Ba luôn là trung tâm thương mại, góp phần tích cực và quan trọng cho việc phát triển KT-XH của TT-Huế, nhất là từ sau năm 1975 đến nay. Trong đó, văn hóa ứng xử trong quan hệ mua bán giữa tiểu thương và khách hàng được hình thành, phát triển trên cơ sở văn hóa thị dân, văn hóa đô thị; và đây là 1 yếu tố tạo nên phong cách mua bán văn minh lịch sử của tiểu thương chợ Đông Ba.
Trong quá trình phát triển, từ năm 2007 đến nay, Ban quản lý Chợ Đông Ba đã thường xuyên triển khai nhiều cuộc vận động, phong trào thi đua, như: Chương trình thiện nguyện, khuyến học, văn hóa – văn nghệ, xây dựng Chợ Văn minh thương mại…. Tổ chức phát thưởng cho con cán bộ viên chức, tiểu thương trong chợ với nguồn quỹ đóng góp 60 triệu đồng/năm. Tập thể cán bộ, viên chức, tiểu thương, người lao động chợ Đông Ba luôn nỗ lực, vượt qua khó khăn, đưa Chợ ngày một vươn lên cùng sự phát triển chung của tỉnh và thành phố Huế trong giai đoạn mới.
Hiện nay, chợ Đông Ba có trên 2.700 lô kinh doanh, khoảng 700 hộ buôn bán rong bạ. Bình quân mỗi ngày, chợ Đông Ba có trên 7.000 lượt người và du khách đến mua sắm, tham quan. Ngoài ra, nghĩa vụ thuế ở chợ Đông Ba luôn được triển khai kịp thời, năm sau cao hơn năm trước. Hiện nay, Chợ Đông Ba thu ngân sách cho Nhà nước từ 30 – 35 tỷ đồng/năm. Ban quản lý Chợ còn thường xuyên phối hợp với các cấp –ngành chức năng kiểm tra, ngăn chặn gian lận thương mại, tăng cường công tác quản lý thị trường. Bên cạnh đó, công tác đấu tranh phòng chống tội phạm, phòng cháy chữa cháy, xây dựng phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ Quốc luôn được chú trọng… Công tác xây dựng Đảng, chính quyền được BQL Chợ Đông Ba đẩy mạnh, nhiều năm được công nhận là Chi bộ trong sạch, vững mạnh; nhiều năm liền đạt danh hiệu Tập thể lao động xuất sắc cấp tỉnh và thành phố. Tập thể cán bộ, viên chức, tiểu thương Chợ Đông Ba còn vinh dự đón nhận nhiều phần thưởng cao quý của Đảng và Nhà nước.
Thời gian tới, Ban quản lý chợ Đông Ba tiếp tục kêu gọi mọi người thực hiện tốt đề án “Ngày Chủ nhật xanh”, vận động cán bộ viên chức và chị em tiểu thương nâng cao ý thức về bảo vệ môi trường, thực hiện nếp sống văn minh đô thị. Hạn chế sử dụng túi ni lông khi gói hàng, đựng thực phẩm. Chú trọng, duy trì và phát huy những ngành hàng truyền thống của xứ Huế như ngành hàng kim hoàn, mỹ nghệ,… hàng lưu niệm: mè xửng, tôm chua, nón lá, trà,… Đẩy mạnh cuộc vận động xây dựng gian hàng văn minh thương mại, vận động tiểu thương nâng cao kỹ năng mua bán, theo hướng văn minh, lịch sự và thân thiện.
Phát biểu tại Lễ kỷ niệm, thay mặt lãnh đạo thành phố Huế, Phó Chủ tịch UBND Thành phố – ông Trần Song nhấn mạnh: Nằm ở địa điểm có ưu thế thuận lợi “trên bến dưới thuyền, phố xá đông đúc”, chợ Đông Ba đã sớm trở thành trung tâm thương mại – dịch vụ, giao lưu hàng hóa lớn nhất ở TT-Huế, có tác động tích cực đối với sự phát triển chung của tỉnh và khu vực miền Trung. Đây không chỉ là nơi giới thiệu, mua bán các đặc sản nổi tiếng của vùng đất Cố đô Huế mà còn là địa chỉ tham quan du lịch, nơi gìn giữ và phát huy nét đẹp tinh hoa truyền thống, văn hóa đặc sắc của người Huế nói chung và phụ nữ Huế nói riêng… Lãnh đạo thành phố Huế nhiệt liệt biểu dương, chúc mừng và trân trọng những thành tựu mà tập thể Chợ Đông Ba đạt được trong thời gian qua. Để xây dựng Chợ ngày càng phát triển, văn minh, hiện đại, tập thể Chợ Đông Ba cần tiếp tục phát huy truyền thống yêu nước; xây dựng cảnh quan môi trường của Chợ ngày càng xanh – sạch – đẹp, đảm bảo an ninh trật tự, vệ sinh an toàn thực phẩm, không “nói thách”. Tiếp tục vận động tiểu thương Chợ Đông Ba có nếp sống – buôn bán văn minh, thân thiện, lịch sự, “vui lòng khách đến, vừa lòng khách đi”. Từ đó, góp phần xứng đáng để chợ Đông Ba mãi mãi là một trong những biểu tượng của Huế, gìn giữ và phát huy các giá trị văn hóa dân tộc và của mảnh đất Cố đô; đáp ứng tích cực yêu cầu phát triển chung của tỉnh và thành phố Huế trong giai đoạn mới hiện nay.
Nhân dịp này, Chủ tịch UBND tỉnh đã khen tập thể Chợ Đông Ba là tập thể xuất sắc; UBND tỉnh khen thưởng 07 tập thể, 08 cá nhân đã có thành tích xuất sắc trong việc thực hiện nhiệm vụ công tác năm 2018. UBND Thành phố Huế khen thưởng 7 tập thể và 10 cá nhân; Ban quản lý Chợ trao thư khen và quà cho 31 cá nhân xuất sắc của Chợ Đông Ba…