Báo cáo kết quả công tác phòng, chống tham nhũng (PCTN) quý III/2019 và 9 tháng đầu năm 2019 của Bộ Tài chính cho thấy, trong 9 tháng qua Bộ Tài chính luôn tích cực, chủ động trong lãnh đạo, chỉ đạo triển khai, thực hiện các quy định của pháp luật về PCTN, tăng cường tuyên truyền, phổ biến, giáo dục về PCTN. Kết quả cho thấy, trong thời gian qua, công tác PCTN của Bộ Tài chính đã có những chuyển biến tích cực trong hành động và nhận thức của cán bộ, công chức, từng bước ngăn chặn, đẩy lùi các hành vi tham nhũng, tiêu cực, lãng phí.
Ban hành đồng bộ các quy định
Trong 9 tháng đầu năm 2019, Bộ Tài chính chỉ đạo các đơn vị trong toàn ngành tài chính thực hiện nghiêm túc Nghị quyết số 03-NQ/BCSĐ ngày 19/3/2018 của Ban Cán sự Đảng Bộ Tài chính về thực hiện công tác phòng, chống tham nhũng của Bộ Tài chính đến năm 2020 để triển khai thực hiện có hiệu quả Kết luận số 10-KL/TW ngày 26/12/2016 của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Nghị quyết Trung ương 3 (khóa X) về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác PCTN, lãng phí và Nghị quyết số 126/NQ-CP ngày 29/11/2017 của Chính phủ về Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện công tác phòng, chống tham nhũng đến năm 2020 và văn bản số 275-CY/BCSĐ ngày 23/11/2018 của Ban Cán sự Đảng Bộ Tài chính chỉ đạo Thủ trưởng các cơ quan, tổ chức, đơn vị của Bộ Tài chính phối hợp cấp ủy đảng trong đơn vị tổ chức quán triệt và thực hiện nghiêm túc kết luận của đồng chí Tổng Bí thư, Chủ tịch nước, Trưởng Ban chỉ đạo Trung ương về PCTN, tăng cường thực hiện các biện pháp để đẩy mạnh việc phát hiện, xử lý tình trạng “tham nhũng vặt” và đẩy nhanh tiến độ công tác giám định, định giá tài sản, cung cấp tài liệu phục vụ yêu cầu điều tra các vụ án tham nhũng, kinh tế.
Trong 9 tháng đầu năm, Bộ Tài chính đã chủ trì soạn thảo trình Chính phủ thông qua 15 đề án gồm: 01 Luật, ban hành 04 Nghị định, 02 Quyết định và 08 đề án khác được giao theo kế hoạch; tính cả số đề án trình từ cuối năm 2018 chuyển sang, đến nay đã có 01 dự án Luật, 08 Nghị định, 02 Quyết định của Thủ tướng Chính phủ do Bộ Tài chính chủ trì soạn thảo đã được thông qua/ký ban hành; Đồng thời, ban hành theo thẩm quyền 58 thông tư về lĩnh vực quản lý tài chính - NSNN. Qua đó, đã góp phần thực hiện công tác phòng chống tham nhũng, nổi bật là việc báo cáo Chính phủ trình Quốc hội thông qua Luật Quản lý thuế số 38/2019/QH14 tại kỳ họp thứ 7 (tháng 5/2019), trong đó có các quy định đấu tranh, phòng chống tội phạm về thuế; giải quyết tin báo, tố giác tội phạm và kiến nghị khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử...; báo cáo Chính phủ trình Quốc hội cho ý kiến đối với dự án Luật Chứng khoán tại kỳ họp thứ 7 (tháng 5/2019) và dự kiến Quốc hội sẽ thông qua tại kỳ họp thứ 8 (tháng 10/2019), trong đó có các quy định về xử lý vi phạm pháp luật trong hoạt động chứng khoán và thị trường chứng khoán; trình Chính phủ ban hành Nghị định số 69/2019/NĐ-CP ngày 15/8/2019 đã góp phần khắc phục những tồn tại, hạn chế, gây bức xúc trong dư luận khi thực hiện dự án đầu tư xây dựng công trình theo hình thức Hợp đồng xây dựng - chuyển giao trong thời gian qua.
Triển khai đồng bộ các biện pháp
Các cơ quan, tổ chức, đơn vị thuộc Bộ Tài chính đều đã xây dựng và triển khai thực hiện nghiêm quy tắc ứng xử, quy tắc đạo đức nghề nghiệp nhằm giúp cho cán bộ, công chức chấp hành nghiêm chỉnh các quy định của pháp luật khi thực hiện nhiệm vụ, phòng ngừa tham nhũng, tiêu cực. Trong quý III, toàn ngành Tài chính đã tiến hành kiểm tra việc thực hiện quy tắc ứng xử của cán bộ, công chức tại 132 đơn vị và trong 9 tháng đầu năm, các cơ quan, tổ chức của Bộ Tài chính đã tiến hành kiểm tra việc thực hiện quy tắc ứng xử của cán bộ, công chức tại 332 đơn vị. Kết quả kiểm tra đã góp phần kịp thời phát hiện, chấn chỉnh công tác kỷ cương, kỷ luật hành chính, góp phần nâng cao đạo đức công vụ của cán bộ, công chức. Hầu hết các cán bộ đều nghiêm túc chấp hành quy tắc ứng xử, quy tắc đạo đức nghề nghiệp trong thực thi công vụ, nhiệm vụ, không có thái độ hách dịch, cửa quyền gây phiền hà đối với tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp trong hoạt động công tác hàng ngày.
Một trong những biện pháp phòng ngừa tham nhũng đó chính là luân chuyển vị trí công tác của cán bộ, công chức, viên chức. Ngay từ đầu năm, Ban cán sự Đảng, Lãnh đạo Bộ Tài chính đã chỉ đạo các đơn vị trong ngành Tài chính thực hiện nghiêm túc việc luân chuyển, chuyển đồi vị trí công tác của công chức, viên chức theo 04 hình thức, gồm: Luân chuyển, luân phiên, chuyển đổi vị trí công tác và điều động công chức, viên chức. Đồng thời quy định rõ thời gian, phạm vi thay đổi vị trí công tác được thực hiện ở tất cả các cấp (cấp Tổng cục, cấp Cục ở các tỉnh, thành phố, cấp Chi cục), các đơn vị, tổ chức của Bộ Tài chính.
Một số đơn vị triển khai công tác này tương đối tốt như Tổng cục Hải quan, Tổng cục Thuế. Trong tổ chức thực hiện đã quán triệt tốt nguyên tắc tập trung, dân chủ, có sự thảo luận, thống nhất về kế hoạch, danh sách cán bộ luân chuyển giữa lãnh đạo và cấp ủy, tạo sự nhất trí cao về chủ trương, kệ hoạch và biện pháp tổ chức thực hiện. Cụ thể:
Trong quý III năm 2019, các đơn vị của Bộ Tài chính đã thực hiện luân chuyển, điều động, chuyển đổi vị trí công tác đối vói 5.558 lượt công chức, viên chức. Và trong 9 tháng đầu năm 2019, toàn ngành đã thực hiện luân chuyển, điều động 11.575 lượt công chức.
Việc thực hiện các quy định về minh bạch tài sản và thu nhập cũng được thực hiện tương đối tốt. Các đơn vị của Bộ Tài chính đã thực hiện công tác kê khai tài sản, thu nhập năm 2018 đúng quy định. Tổng số người đã kê khai tài sản, thu nhập trong năm 2018 là 59.673 người/59.743 người; đạt tỷ lệ 99,88% (số người chưa thực hiện kê khai là 70 người, lý do chưa kê khai: nghỉ chế độ thai sản, nghỉ ốm dài ngày, đi học ở nước ngoài, công tác biệt phái...). Số bản kê khai đã công khai: 59.673 bản; đạt tỷ lệ 100% so với số bản đã kê khai. Ngay sau khi các bản kê khai được công khai, các đơn vị đã phân công cán bộ theo dõi và tiếp nhận các thông tin phản ánh để kịp thời xử lý theo quy định.
Liên tục cải cách TTHC
Ngoài ra, việc thực hiện cải cách hành chính, triển khai cơ chế một cửa, rà soát cắt giảm, đơn giản hóa điều kiện kinh doanh… cũng được triển khai thường xuyên.
Từ 01/01/2019 đến hết ngày 15/9/2019, Bộ Tài chính thường xuyên rà soát, đánh giá thủ tục hành chính (TTHC) nhằm đề xuất bãi bỏ những TTHC không còn phù hợp hoặc sửa đổi theo hướng cụ thể, rõ ràng, đơn giản, tăng tính khả thi cho cá nhân, tổ chức thực hiện. Theo đó, tính đến hết ngày 15/9/2019 đã ban hành 14 Quyết định công bố 97 TTHC (trong đó, bãi bỏ 49 TTHC; sửa đổi, bổ sung 15 TTHC và ban hành mới 33 TTHC trong các lĩnh vực: thuế, hải quan, chứng khoán, công sản, ngân hàng và bảo hiểm). Trên cơ sở các Quyết định công bố TTHC, Bộ Tài chính đã cập nhật, niêm yết công khai TTHC kịp thời, đảm bảo chính, xác, đầy đủ theo đúng quy định, tạo thuận lợi tối đa cho cá nhân, tổ chức tiếp cận, tìm hiểu và thực hiện TTHC.
Bộ phận Một cửa của Bộ Tài chính đi vào hoạt động đã tạo cơ chế minh bạch, hiệu quả, giảm chi phí, thời gian cho cá nhân, tổ chức thực hiện TTHC; tạo điều kiện thuận lợi để cá nhân, tổ chức phản ánh, kiến nghị, khiếu nại, tố cáo liên quan đến trách nhiệm giải quyết TTHC của cán bộ, công chức, tạo dựng được môi trường hành chính minh bạch, văn minh, hiện đại và hiệu quả. Từ đầu năm 2019 đến hết ngày 30/8/2019, tổng số hồ sơ tiếp nhận và trả kết quả tại Bộ phận Một cửa của Bộ Tài chính là 232 hồ sơ, trong đó: lĩnh vực bảo hiểm đã nhận 31 hồ sơ; lĩnh vực kế toán, kiểm toán đã nhận 179 hồ sơ; lĩnh vực tin học đã nhận 14 hồ sơ; lĩnh vực Giá đã nhận 08 hồ sơ; số hồ sơ đã trả kết quả cho cá nhân, tổ chức: 89 hồ sơ, trong đó: lĩnh vực bảo hiểm đã trả 11 hồ sơ; lĩnh vực kế toán - kiểm toán đã trả 66 hồ sơ; lĩnh vực tin học đã trả 11 hồ sơ; lĩnh vực giá đã trả 01 hồ sơ. Số hồ sơ đang giải quyết trong hạn: 143 hồ sơ, không có hồ sơ giải quyết quá hạn.
Bộ Tài chính đã trình Chính phủ Nghị định sửa đổi Nghị định số 68/2016/NĐ-CP ngày 01/7/2016 quy định về điều kiện kinh doanh hàng miễn thuế, kho bãi, địa điểm làm thủ tục hải quan, tập kết, kiểm tra, giám sát, hải quan và Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định số 104/2007/NĐ-CP về kinh doanh dịch vụ đòi nợ vói mục tiêu tiếp tục cắt giảm, đơn giản 24 điều kiện. Ngoài ra, tại dự thảo Luật Chứng khoán (sửa đổi), Bộ Tài chính đang rà soát để thực thi các phương án đơn giản hoá đối với 23 điều kiện. Đối với 24 điều kiện kinh doanh còn lại quy định tại 05 Luật của Quốc hội (Luật Giá, Luật Kế toán, Luật Kiểm toán độc lập, Luật Hải quan, Luật Kinh doanh bảo hiểm), Bộ Tài chính sẽ tiếp tục nghiên cứu trong quá trình tổng kết, đánh giá việc thi hành Luật để đưa vào nội dung sửa đổi theo tiến độ Chương trình xây dựng Luật, Pháp lệnh của Quốc hội.
Trong thời gian tới, Bộ Tài chính sẽ tiếp tục rà soát để đề xuất Chính phủ cắt giảm, đơn giản hoá các điều kiện đầu tư, kinh doanh thuộc phạm vi chức năng quản lý nhằm tạo thuận lợi, tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước, góp phần thúc đẩy kinh tế - xã hội phát triển, cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia theo đúng chỉ đạo của Chính phủ tại Nghị quyết số 02/NQ-CP ngày 01/01/2019.
Về việc đổi mới, áp dụng khoa học, công nghệ, Bộ Tài chính đã triển khai phần mềm quản lý văn bản đến cấp chuyên viên tại 24 Vụ/Cục/đơn vị tại Trụ sở cơ quan Bộ Tài chính với sô lượng tài khoản sử dụng là 1.397 tài khoản. Thực hiện gửi, nhận văn bản với 95 đơn vị và phản hồi trạng thái tự động từ hệ thống quản lý văn bản điều hành của Bộ Tài chính lên Trục liên thông văn bản quốc gia đủ 06/06 trạng thái xử lý văn bản theo đúng hướng dẫn của Văn phòng Chính phủ.
Trong 9 tháng qua, tổng số TTHC thuộc thẩm quyền giải quyết của Bộ Tài chính đã triển khai cung cấp dịch vụ công trực tuyến là 977 thủ tục, trong đó bao gồm: 116 dịch vụ công trực tuyến mức độ 1; 354 dịch vụ công trực tuyến mức độ 2; 197 dịch vụ công trực tuyến mức độ 3 và 310 dịch vụ công trực tuyến mức độ 4.
Riêng lĩnh vực Thuế liên tục mở rộng hệ thống khai thuế qua mạng, đồng thời triển khai dịch vụ nộp thuế điện tử. Phối hợp với 51 Ngân hàng thương mại đã hoàn thành kết nối NTĐT với Tổng cục Thuế và 63 Cục Thuế triển khai dịch vụ nộp thuế điện tử và tuyên truyền, vận động doanh nghiệp tham gia sử dụng dịch vụ.
Trong lĩnh vực Hải quan, tính đến ngày 30/8/2019, đã có 13 Bộ, ngành tham gia kết nối với 174 TTHC được đưa lên Cơ chế một cửa quốc gia với tổng số hồ sơ hành chính đã được xử lý trên cổng thông tin một cửa quốc giạ xấp xỉ 2,34 triệu bộ hồ sơ và trên 31,8 nghìn doanh nghiệp tham gia. Triển khai Cơ chế một cửa ASEAN đã có những bước tiến triển thuận lợi như: Phối hợp với các Bộ, ngành tiến hành đàm phán để hoàn thiện các Nghị định thư, thống nhất yêu cầu kỹ thuật và xây dựng hệ thống để trao đổi thông tin tờ khai hải quan, chứng nhận xuất xứ với Liên minh kinh tế Á - Âu; Phối hợp với Hải quan Hàn Quốc thực hiện thí điểm trao đổi c/o điện tử sử dụng công nghệ blockchain.
Tiếp tục triển khai Đề án “Đầu tư hệ thống seal định vị điện tử phục vụ công tác giám sát đối với hàng hóa chịu sự giám sát hải quan vận chuyển bằng container của Tổng cục Hải quan”. Và mở rộng thực hiện thanh toán điện tử, kết quả triển khai thanh toán điện tử cùng triển khai Hệ thống cổng Thông tin điện tử (TTĐT) tập trung; Triển khai mở rộng Hệ thống quản lý hải quan tự động tại cảng, kho, bãi (Hệ thống VASSCM) tại 30/35 Cục Hải quan tỉnh thành phố. Tiếp tục duy trì, vận hành ổn định Hệ thống Dịch vụ công trực tuyến của ngành Hải quan. Tính đến nay, Tổng cục Hải quan đã cung cấp 172/183 dịch vụ công trực tuyến mức độ 3 và 4 (chiếm xấp xỉ 94%), trong đó có 163 thủ tục hành chính trong lĩnh vực hải quan đã được cung cấp dịch vụ công trực tuyến ở mức độ 4 (đạt tỷ lệ 89,07%).
Hệ thống Kho bạc Nhà nước cũng đã thực hiện điện tử hóa công tác thanh toán với ngân hàng, đảm bảo việc thanh toán cho các đơn vị giao dịch được nhanh chống, chính xác, an toàn và thuận tiện; đồng thời, từng bước tập trung ngân quỹ về trung ương, nâng cao khả năng thanh khoản của toàn hệ thống KBNN.
Chấn chỉnh kỷ luật, kỷ cương
Trong 9 tháng đầu năm 2019, các đơn vị thuộc Bộ Tài chính đã khẩn trương, chủ động tổ chức triển khai thực hiện kế hoạch thanh tra, kiểm tra theo kế hoạch năm 2019 đã được Bộ trưởng Bộ Tài chính phê duyệt. Các nội dung thanh tra, kiểm tra năm 2019 đa số tập trung vào các vấn đề phục vụ cho công tác quản lý điều hành của Bộ Tài chính. Trong 9 tháng đầu năm 2019, Thanh tra Bộ Tài chính và các đơn vị có chức năng thanh tra chuyên ngành thuộc Bộ đã thực hiện được 57.841 cuộc thanh tra, kiểm tra; tiến hành kiểm tra 308.166 hồ sơ khai thuế tại cơ quan thuế và qua điều tra chống buôn lậu bắt giữ 10.521 vụ; kiến nghị xử lý về tài chính là 33.223.160 triệu đồng; xử phạt vi phạm hành chính là 2.514.440 triệu đồng, số tiền đã thu nộp NSNN là 8.050.647 triệu đồng.
Trong hoạt động kiểm tra nội bộ, các Tổng cục thuộc Bộ Tài chính đã tăng cường chỉ đạo các cơ quan, đơn vị trực thuộc chú trọng hơn trong công tác thanh tra, kiểm tra nội bộ nhằm phát hiện những hành vi vi phạm pháp luật, có dấu hiệu tham những của công chức, viên chức thuộc phạm vi quản lý. Trong 9 tháng đầu năm 2019, các cơ quan, tổ chức, đơn vị thuộc Bộ tài chính đã tăng cường thanh tra, kiểm tra nội bộ đối với 2.233 cuộc trong hệ thống. Những trường hợp thiếu trách nhiệm để xảy ra hành vi tham nhũng đều được xử lý nghiêm.
Đánh giá về công tác PCTN, Bộ Tài chính cho rằng, mặc dù vẫn còn những hạn chế nhất định nhưng về cơ bản đã thu được những kết quả quan trọng, từng bước ngăn chặn, đẩy lùi các hành vi tham nhũng, tiêu cực, lãng phí. So với kỳ trước, hiệu lực, hiệu quả PCTN kỳ này của Bộ Tài chính đã có những chuyển biến theo hướng tích cực hơn.
Kim Chung