Những năm qua, các mô hình chuyển đổi số ở miền núi và vùng đồng bào dân tộc trong giai đoạn thí điểm đã đem lại những kết quả khả quan, có tác động thúc đẩy giảm nghèo bền vững, đời sống người dân từng bước được nâng lên. Việc tiếp cận với thông tin tuyên truyền được dễ dàng hơn, qua đó nâng cao dân trí, giúp người dân có thêm kiến thức để làm kinh tế, phát huy ý chí tự lực, tự cường, vươn lên thoát nghèo.
Vi Hương là một trong những xã đặc biệt khó khăn của huyện Bạch Thông, tỉnh Bắc Kạn. Với tổng diện tích đất tự nhiên hơn 2.087 ha, xã có 9 thôn với 622 hộ, 2.626 nhân khẩu, gồm 5 dân tộc Tày, Nùng, Dao, Kinh, Mường cùng sinh sống. Đồng bào dân tộc nơi đây chủ yếu sinh sống bằng nghề nông nghiệp, chăn nuôi nhỏ lẻ, thu nhập bình quân đầu người thấp, tỷ lệ hộ nghèo cao.
Giữa năm 2020, thực hiện Chương trình chuyển đổi số quốc gia, cùng với 7 xã khác trong cả nước, Cục Tin học hóa thuộc Bộ Thông tin và Truyền thông đã phối hợp với các doanh nghiệp công nghệ hỗ trợ xã Vi Hương thí điểm chuyển đổi số trên các lĩnh vực: Nâng cao chất lượng đội ngũ, tái cấu trúc các hệ thống quản lý điều hành; triển khai truyền thanh thông minh; triển khai các dịch vụ giáo dục, y tế; phát triển thương mại điện tử và thanh toán điện tử. Mục tiêu của chương trình là ứng dụng công nghệ số để thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho người dân, từ đó rút kinh nghiệm và nhân rộng mô hình.
Các hoạt động chuyển đổi số được triển khai tại xã gồm: Xây dựng các kênh giao tiếp, tương tác thuận tiện hơn với người dân; nâng cấp hệ thống loa truyền thanh thông minh, cài phần mềm chuyển văn bản sang âm thanh thông qua nền tảng AI. Triển khai các hoạt động thương mại điện tử nhằm hỗ trợ quảng bá, tiếp thị và bán các sản phẩm của địa phương trên môi trường mạng. Triển khai nền tảng kết nối thương mại điện tử AgriConnect cho các sản phẩm nông sản của xã; phần mềm bán hàng Shopone. Triển khai cầu truyền hình và nền tảng hỗ trợ hệ thống khám chữa bệnh từ xa Telehealth tại trạm y tế. Lắp đặt trạm phát sóng di động 4G; trạm wifi công cộng tại khu vực UBND xã.
Sau thời gian thí điểm, kết quả đánh giá cho thấy, các chương trình đã cung cấp đầy đủ thông tin để phục vụ cho quá trình sản xuất cho mọi người dân. Kịp thời cung cấp dịch vụ xã hội cơ bản, dịch vụ thông tin nâng cao đời sống tinh thần. Giúp chia sẻ nhanh chóng, hiệu quả kinh nghiệm thành công về chuyển đổi số trong nông nghiệp, nông thôn và giảm nghèo bền vững.
Đặc biệt, truyền thanh cơ sở đóng vai trò quan trọng để ổn định chính trị, an ninh, quốc phòng, phát triển kinh tế - xã hội. Đây chính là kênh trao đổi thông tin, tuyên truyền chủ trương, đường lối, chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước đến với người dân địa phương.
Anh Vi Văn Tú, người dân xã Vi Hương chia sẻ: “Trước đây khi chưa có đài truyền thanh và chuyển đổi số, việc tiếp cận thông tin, chính sách của Nhà nước của người dân chúng tôi rất hạn chế, dẫn đến trình độ dân trí còn thấp, tỷ lệ hộ nghèo cao.
Sau khi được Đảng, Nhà nước và các cấp quan tâm, chọn làm mô hình thí điểm chuyển đổi số, người dân ở đây có sự chuyển biến tích cực trong nhận thức. Internet phủ sóng, mọi người tiếp cận thông tin đa chiều, cuộc sống văn minh, hiện đại hơn. Nhiều người học hỏi kinh nghiệm làm nông sản, trồng trọt ứng dụng khoa học kỹ thuật… thông qua internet. Việc tiếp cận chính sách của Nhà nước thông qua đài truyền thanh dễ dàng, nhanh chóng hơn”.
Từ tháng 9/2020, người dân bắt đầu được nghe những bản tin đều đặn của phát thanh xã. Đây là hệ thống đài phát thanh xã ứng dụng trí tuệ nhân tạo AI, chỉ cần cán bộ xã soạn thảo văn bản nội dung thông tin, sử dụng phần mềm chuyển văn bản thành giọng đọc và chọn thời gian phát thanh. Những nội dung cần thông báo sẽ được truyền đến người dân thông qua 12 điểm loa không dây, sử dụng nền tảng “Text-2-speech” sóng FM để thông minh hóa.