Ngày 26/5, tại Hà Nội, Hội Nước sạch và Môi trường Việt Nam phối hợp cùng Tạp chí Môi trường và Cuộc sống đã tổ chức Diễn đàn “Điện gió và mục tiêu Net Zero vào năm 2050”.

Tại Diễn đàn, các chuyên gia, nhà khoa học, nhà quản lý đã cùng chia sẻ, thảo luận về cơ chế, chính sách, công nghệ, tài chính cho điện gió ngoài khơi; các cơ hội, thách thức về bố trí nguồn lực cho phát triển điện gió, kịch bản Net Zero của ngành năng lượng Việt Nam.

Theo Quy hoạch điện VIII vừa được phê duyệt, đến năm 2030, công suất điện gió ngoài khơi phục vụ nhu cầu trong nước đạt khoảng 6.000MW, định hướng đến năm 2050 đạt 70.000 - 91.500MW với điều kiện công nghệ phát triển nhanh, giá điện và chi phí truyền tải hợp lý. Các chuyên gia nhận định, năng lượng điện gió sẽ thúc đẩy giai đoạn tiếp theo của quá trình chuyển đổi năng lượng tái tạo của Việt Nam.

TS Nguyễn Linh Ngọc – Chủ tịch Hội Nước sạch & Môi trường Việt Nam - nguyên Thứ trưởng Bộ TN&MT cho rằng, Việt Nam là quốc gia có tiềm năng gió rất lớn, đặc biệt là điện gió ngoài khơi có thể đóng góp đáng kể cho sự phát triển trong tương lai, tạo ra hàng chục nghìn việc làm trong một ngành công nghiệp mới và cải thiện cán cân thương mại. Mục tiêu phát triển ngành công nghiệp điện gió dài hạn góp phần giảm thiểu hàng triệu tấn carbon từ nhiệt điện.

TS Nguyễn Linh Ngọc khẳng định, Việt Nam hoàn toàn có thể hiện thực hóa việc trung hòa carbon ngành năng lượng nói riêng và trung hòa carbon nói chung đến 2050, tạo nền móng phát triển ngành công nghiệp điện gió, một giải pháp mang tính dài hạn và chiến lược cho kinh tế Việt Nam trong thời gian tới. Với trọng tâm chuyển dịch sang năng lượng tái tạo, điện gió được kỳ vọng sẽ là nhóm được đầu tư nhiều nhất tại Việt Nam. Củng cố cho việc phát triển sản lượng nhóm điện gió là các giới hạn của nhóm năng lượng mặt trời và thủy điện, mở đường cho điện gió chiếm vị trí trung tâm trong phát triển năng lượng tái tạo

Diễn đàn "Điện gió và mục tiêu Net Zero vào năm 2050"

Đánh giá về sự thay đổi các nguồn điện, TS. Dư Văn Toán, Chuyên gia năng lượng tái tạo, Viện nghiên cứu biển và hải đảo (Bộ TN&MT) cho biết, Việt Nam là một trong 10 quốc gia dẫn đầu thế giới về đầu tư vào nguồn điện sử dụng năng lượng tái tạo (điện gió và điện mặt trời). Để hướng tới mục tiêu Net Zero vào năm 2050, tỷ trọng công suất NLTT sẽ tăng dần: Năm 2020 đạt 25%; 2030 đạt gần 32%, năm 2045 đạt gần 58%.

Đối với điện gió ngoài khơi, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã hoàn thiện xong dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 40/2016/NĐ-CP ngày 15/5/2016 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Tài nguyên, môi trường biển và hải đảo và Nghị định số 11/2021/NĐ-CP; trong đó có các quy định về cấp phép điều tra, khảo sát để xây dựng dự án ĐGNK. Dự thảo mới đã bổ sung quy định về hồ sơ, trình tự thẩm định, ban hành văn bản chấp thuận đo đạc, quan trắc, đánh giá tài nguyên biển.

Phát biểu tại diễn đàn, ông Lương Quang Huy, Trưởng phòng Giảm nhẹ phát thải khí nhà kính và bảo vệ tầng ô zôn, Cục Biến đổi khí hậu - Bộ TN&MT cho biết: Theo Báo cáo đóng góp do quốc gia tự quyết định (NDC) cập nhật, NDC cập nhật đã đưa ra mục tiêu giảm phát thải đến năm 2030 là 43,5% nếu có hỗ trợ quốc tế, đồng nghĩa với việc Việt Nam sẽ phải giảm khoảng 400 triệu tấn CO2 so với kịch bản phát triển thông thường.

Việt Nam đã cam kết quốc tế về phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 và tham gia Tuyên bố toàn cầu về chuyển từ than sang năng lượng sạch, Cam kết giảm phát thải khí Mê tan toàn cầu. Đây là những áp lực rất lớn cho quá trình phát triển điện lực của Việt Nam. Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 đã quy định về việc thực hiện giảm phát thải khí nhà kính và cụ thể hóa trong các văn bản hướng dẫn thi hành luật, đặc biệt là trong Nghị định 06/2022-NĐ-CP. Điện gió được xem như giải pháp đột phá nhằm đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia, giảm phụ thuộc vào nhiên liệu nhập khẩu, giảm phát thải khí nhà kính.

Các đại biểu chia sẻ thông tin về phát triển điện gió ngoài khơi, hướng tới thực hiện mục tiêu phát thải ròng bằng 0 đến năm 2050

Về thách thức trong phát triển điện gió hiện nay, các đại biểu cho rằng để đạt các mục tiêu theo Quy hoạch điện 8 cần xây dựng khung pháp lý cho năng lượng tái tạo và ĐGNK, quy hoạch năng lượng, quy hoạch điện, quy hoạch không gian biển dài hạn, gắn với các ngành kinh tế khác.

Đối với các nhà đầu tư, khó khăn lớn nhất hiện nay là chính sách liên quan chưa rõ ràng. Các mức ưu đãi đầu tư hiện cũng chưa thu hút nhà đầu tư nước ngoài. Việc phát điện lên lưới còn phụ thuộc khả năng truyền tải hệ thống điện Quốc gia. Thời gian áp dụng giá điện FIT ngắn, khó khăn cho quá trình đàm phán vốn vay các dự án NLTT có công suất lớn, thời gian xây dựng dài...

Tại Diễn đàn, nhiều ý kiến đã đề xuất cần hoàn thiện thể chế, chính sách và các giải pháp huy động, nâng cao hiệu quả sử dụng các nguồn lực phát triển năng lượng tái tạo nói chung và điện gió nói riêng, tiến tới mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.

Nguồn: Bộ Tài Nguyên Và Môi Trường